Piet Klaarhamer

‘Zijn werk was als zijn naam: helder en krachtig en als zijn persoonlijkheid: breed en muzikaal’ Gerrit Rietveld

> Tentoonstelling ‘Klaarhamer volgens Rietveld’ in Centraal Museum, Utrecht, 20 december 2014 - 22 maart 2015
> Resultaat van jarenlang onderzoek naar het werk van deze ten onrechte onderbelichte architect en vormgever

Zijn werk was als zijn naam: helder en krachtig en als zijn persoonlijkheid: breed en muzikaal’, schreef Gerrit Rietveld in 1954 over zijn leermeester en inspirator Piet Klaarhamer.

De veelzijdige architect en ontwerper Piet Klaarhamer (1874–1954) was vooral actief in Utrecht en omstreken. Zijn oeuvre is echter van nationaal belang wanneer we de architectuur- en vormgevingsgeschiedenis van het begin van de twintigste eeuw bestuderen. Klaarhamer had contacten met architecten als Pierre Cuypers, H.P. Berlage, J.J.P. Oud, Robert van ’t Hoff en met kunstschilders Bart van der Leck en Vilmos Huszár en werd tot nu toe slechts in relatie tot die anderen genoemd. Dit doet zijn bijzondere oeuvre echter tekort.

Hij was een onafhankelijke ontwerper die vernieuwing en zuiverheid nastreefde. Zijn meubelontwerpen tonen heldere constructies, eerlijk gebruik van eenvoudige houtsoorten zonder toepassing van decoratie. Klaarhamer wist deze vormentaal over te dragen op zijn leerlingen, onder wie de bekende architecten Piet Elling en Gerrit Rietveld.

Woonblokken in de Utrechtse wijken Wilhelminapark/Oudwijk en Oog in Al getuigen van zijn karakteristieke architectonische opvattingen, eveneens buiten de stad gerealiseerd in enkele landhuizen voor particuliere opdrachtgevers. Ofschoon zijn plannen voor het bouwen in gewapend beton nog weinig weerklank vonden, opende Klaarhamer wegen waardoor anderen opmerkelijke gebouwen konden realiseren.