Verstrengeling van traditie en vernieuwing

Hoe reageerden critici rond de eeuwwisseling op tentoonstellingen van Vincent van Gogh en Jan Toorop?

> Derde deel in de elfdelige serie Kunstkritiek in Nederland 1885-2015> 'De eerste twee delen tonen alvast dat de elfdelige reeks een indrukwekkend naslagwerk zal worden.' De Witte Raaf

Deze publicatie onderzoekt reacties van Nederlandse kunstcritici op een snel veranderende kunstwereld aan het einde van de negentiende eeuw.
Decennialang vormden ‘Driejaarlijksche’ tentoonstellingen het platform voor geromantiseerde of realistische historie- en genreschilderkunst en het ‘Hollands impressionisme’. Vanaf omstreeks 1885 krijgen kleinere tentoonstellingen, gewijd aan één kunstenaar, zoals Vincent van Gogh of Jan Toorop, of aan een selecte groep, meer belang. Ook doen stromingen als het Franse impressionisme, neo-impressionisme en symbolisme hun intrede. Deze vernieuwingen vereisen een andere kunstkritiek, die met aplomb geïntroduceerd wordt in het in 1885 opgerichte tijdschrift De Nieuwe Gids. Maar was die nieuwe kritiek wel zo nieuw en had de ‘oude’ kritiek volledig afgedaan?
Visies van toonaangevende critici als J.A. Alberdingk Thijm, Frederik van Eeden, Hermine Marius, Johan de Meester, Richard Roland Holst, Jan Veth, Carel Vosmaer en Willem Witsen staan in deze bloemlezing naast en tegenover elkaar.